Vliegvissen in Deense beken!
Denemarken, zoet met een vleugje zout!
Bij Denemarken krijgen de meeste vliegvissers visioenen van prachtige kiezelstranden aan de Oostzee en uiteraard de grote zilveren zeeforellen die daar te vangen zijn. Niet alle vliegvissers zijn zich ervan bewust dat er in Jutland tientallen mooie laaglandbeken liggen met goede forel en vlagzalm bestanden. Een lastige keuze dus of een fantastische mogelijkheid voor vliegvissers die niet kunnen of willen kiezen. Deze beken zijn prima geschikt voor een bezoek door doorzettende vliegvissers die niet terugschrikken voor peuteren in smalle beekjes die 's zomers vol kunnen liggen met langzaam met de stroom meebewegende fonteinkruid bedden Er is in het verleden al geschreven over het vliegvissen in deze beken, en ook voor de websurfende vliegvisser is behoorlijk veel bruikbare informatie te vinden. In dit artikel geven wij een overzicht van een aantal beken die zich goed lenen voor een vistripje, of misschien een zwaarbevochten ‘tussendoor’ bezoekje tijdens de familievakantie.
Naast stekkeninformatie willen we u graag laten delen in onze eigen ervaringen met het bevissen van deze glasheldere beekjes.
Waar?
Een woord dat bijna altijd op het bord bij een brug over een riviertje of beek te vinden is ‘Å’, en de meeste (vlieg)vissers weten dit intuïtief te vertalen in beek. De Deense aanduiding is nauw verwant met het Noord Duitse ‘Au’ en ook de gelijkenis met het Noord Nederlandse ‘A’ is treffend.
 |
De meeste laaglandbeken in Jutland ontspringen in het licht glooiende deel van centraal Jutland en meanderen door een gevarieerd landschap om uiteindelijk uit te monden in de Noordzee. De meeste beken hebben een mooi bestand aan vlagzalm waaronder redelijk wat exemplaren van respectabele afmetingen. Daarnaast bevatten veel van deze beken een goed bestand aan bruine forel en ook regenboog forellen zijn regelmatig te vangen. Omdat Jutland vooral in het zuiden redelijk smal is is de afstand geen probleem. Zo is het vanuit Kelstrup Strand naar de Gels Å ongeveer 50 km. Dus prima te doen voor een dag. En als toetje 's avonds kans op een mooie zeeforel In midden Jutland ontspringen een aantal beken die in de Oostzee uitmonden. Dit zijn o.a. de Kolding Å, Vejle Å en verder naar het noorden de Gudenå. Van deze beken bevat alleen de Gudenå een noemenswaardig vlagzalm bestand. In het noorden van Jutland monden een aantal beken uit in de Limfjord. Deze fjord die dwars door Jutland loopt staat dus in open verbinding met en Oostzee en Noordzee. De beken die hier uitmonden zijn o.a. Simested Å, Skals Å, Lerkenfeld Å en Trent Å. Vanaf half juni trekt de zeeforel vanuit Limfjord deze beken op om te paaien. Op sommige rivieren zijn nog een aantal obstakels voor de optrekkende zeeforellen (waterkrachtcentrales, dammen) maar er wordt hard aan gewerkt om deze obstakels zo snel mogelijk te slechten. Een mooi voorbeeld is de dam bij Silkeborg. Tot voor enige jaren lag hier een dam in de Gudenå en was er een kleine sluis waar alleen kano's doorheen konden. Kort geleden is het hele stuk op de schop gegaan en is er voor de kanos een goot gemaakt. De hoofdstroom van de Gudenå loopt nu via een natuurlijk ogende bedding en kent geen belemmeringen meer. Het wachten is nu op een herstel van de zeeforel populatie.
Wanneer?
Jutland heeft een klimaat dat niet veel verschilt van het Nederlandse weerpatroon. Door de relatief milde winters begint het insectenleven al snel op gang te komen zodra de zon in maart wat meer kracht krijgt. Met een diep geviste nimf zijn er dan al leuke dagen te beleven, met vlagzalmen en forellen die gretig aanvallen op de aangeboden ‘snack’. Door het onbestendige weer in het vroege voorjaar worden de maanden mei en juni toch gezien als de toptijd voor het vliegvissen op vlagzalm en forel.
 |
De waterplanten komen in het voorjaar nog niet boven de waterspiegel uit en dat maakt het vissen met de droge vlieg (Meivliegen b.v.) een stuk eenvoudiger. Daarnaast staat er vaak in het voorjaar iets meer water en is de begroeiing op de oever nog niet ver ontwikkeld. houdt er ook rekening mee dat men in de beekdalen probeert een meer natuurlijk beheer te voeren. In augustus sta je bijvoorbeeld aan de Gels Å op de oever tussen wilgenroosjes, brandnetels, bramen (en andere kunstvliegenvangers) van ongeveer 1 meter hoog. De begroeiing van de oevers is soms meerdere meters breed. Sommige beken zoals de Simested Å en de Grinsted Å hebben tamelijk moerassige oevers. Waden is in de meeste beken niet aan de orde, de bodem is vaak modderig en de vis weet uw waad-verslaving veelal niet te waarderen. Ook kunnen bramen en andere prikkers uw dure waadpak of gore-tex lieslaarzen behoorlijk toetakelen. Voor het vissen in de Deense beekjes zijn een paar rubberen lieslaarzen perfect geschikt.
Waarmee en hoe?
Een uitgebreide beschrijving van de uitrusting om de forellen en vlagzalmen van de Deense beken te belagen is te vinden op de website van de Nederlandse afdeling van de Grayling Society.
Een #4 of #5 hengel van 8-9 voet is een goede keuze, neem niet een te slappe stok, door de (bijna) altijd aanwezige wind en de noodzaak om een sterke vis uit de waterplanten te houden is superlicht vissen niet aan te raden. Ook de inzet van verzwaarde nimfen en de aanwezigheid van een weelderige oeverbegroeiing pleiten voor de keuze van een iets stevigere en langere vliegenhengel.
Vliegen
We hebben heel veel gevist met nimfen, o.a. Leadhead, Green Caddis, Pheasant tail, Vlokreeftjes etc. Daarnaast hebben we met droge vliegen vooral in het voorjaar (mei/juni) redelijk wat succes gehad met o.a. Caddis, Danica imitaties en March Brown. Er zijn op sommige beken mooie stukken te vinden die je met een natte vlieg kunt bevissen. Het is ons een paar keer overkomen dat er bij toeval een zeeforel hapte naar een mooie donkere natte vlieg (Red Tag, Connemara Black). Over het algemeen levert vissen met de nimf de beste resultaten op. Het bijkomende voordeel van nimfvissen is dat je minder last hebt van de meestal aanwezige wind.
Gels Å
De Gels A ontspringt ten oosten van Bevtoft en komt vlak voor Ribe uit in de Flads Å (deze laatste is vervolg van Gram Å). Vanaf daar gaan de beken verder als Ribe Å. Het te bevissen stuk ligt stroomopwaarts vanaf de plek waar de Gels Å de provinciale weg 24 kruist. Het bevisbare stuk beek is zo'n 25 km lang.
 |
Er zijn slechts een paar kleine plekken waar je niet mag vissen.Over het algemeen gebruiken we hier goudkop nimfen of snel zinkende Tsjechische stijl nimfen, om eventuele kuilen niet te missen. Op sommige ondiepere delen doet een kleine pheasant tail of andere kleine nimf het goed. Droge vliegen gaat soms wel maar overal het algemeen voldoen nimfen beter. De beste ervaringen hebben wij op het stuk stroomopwaarts van Abøl. Dit wil niet zeggen dat het verderop slecht is. Alleen omdat er daar iets minder stroming is, bevat de bodem van de rivier meer slib. Eind voorjaar en begin zomer heb je hier ook nog kans op een zeeforel. Vergunningen zijn te koop bij Gram Slots Kro in Gram, Jeugdherberg/camping Enderupskov (vanuit Gram richting Ribe en ook bij iets verder richting Ribe liggende manage/camping).
Gram Å
De Gram Å ontspringt ten oosten van Gram en slingert zich door het landschap. De beek heeft hier door vrij diepe kuilen en een redelijke stroming. Net voorbij Gram is heel mooi stuk. Dit stuk is eerst iets ondieper met af en toe een mooie kuil. Volg de bordjes 'Gram Sportfiskerverbund' en je komt uit bij hun clubhuis waar je kunt parkeren. Loop vervolgens 100 m door het weiland en je staat bij de rivier. Later wordt de rivier breder en stroomt iets trager ook vanwege een dam. Er is wel een aparte doorlaat voor vis bij de dam. Gezien de hoeveelheid waterplanten lijkt dat ons een heel mooi stuk om met belly boat of kano te bevissen op snoek. Vergunningen zijn te koop bij dezelfde plekken als de Gels Å.
Grindsted Å
 |
De Grindsted Å is een typische laaglandbeek. De beek stroomt door het plaatsje Grindsted en je mag er op een aantal plekken vissen. Een mooi stuk ligt net stroomopwaarts van Grindsted. Dit stukis een wat dieper stuk met kuilen tot 2 meter diep.Een diepgaande nimf Greencaddis,Leadhead) doet het prima hier. Af en toe kom je een ondieper stuk tegen en daar wil een pheasant tail ook nog wel eens succes opleveren. Verderop meandert de beek iets meer en daar zijn in de zandige oever flinke stukken uitgehold. Deze uithollingen bieden de vis voldoende schuilmogelijkheden. Vergunningen voor de Grindsted Å zijn te onder andere koop bij de hengelsport winkel op de promenade en bij de camping in Grindsted. In deze vergunning zijn ook stukken van de Ansager Å en de Omme Å opgenomen.
Holme Å
De Holme Å stroomt halverwege tussen Esbjerg en Grindsted. Sommige stukken van de rivier nodigen niet echt uit tot vissen. In deze delen is de rivier zelfs in het voorjaar al voor meer dan 60% dicht door overvloedige plantengroei. Toch zijn dit goede plekken. Hier is ruimte voor diegene die voldoening krijgt van het betere peuterwerk. Ook veel stukken met een moerassige oever. Maar loop een paar honderd meter verder en je vist op een landschappelijk weer heel andere plek. Een echte uitdaging voor de onverschrokken vliegvisser/jager.
Vejen Å
De Vejen Å stroomt langs de plaats Vejen en komt uiteindelijk uit in de Konge Å. De beek ligt net ten noorden van de snelweg Kolding - Esbjerg. Er zijn drie stukken waar je mag vissen. Als je een vergunning koopt bij de camping vraag dan naar de kaart. Op deze kaart staan de stukken waar je mag vissen goed aangegeven. Daarnaast staan ook parkeerplaatsen aangegeven op de kaart. Van de drie stukken zijn twee vrij kort en over het algemeen ondiep (de vis die daar is enorm schuw). Het derde stuk is een aantal kilometers lang. Dit stuk bestaat afwisselend uit diepe en ondiepe stukken. Wel is er veel vegetatie aanwezig maar laat je daar niet door misleiden. Een bruin vlokreeftje kan wonderen doen (geen goudkop !). Vergunningen voor deze rivier zijn te koop op de camping in Vejen en op het touristenburo. Er is alleen een jaarvergunning te koop die Dkr 125 kost.
Kolding Å
Noem de naam van deze beek en zelfs de meeste Denen worden enthousiast. Deze beek heeft een uitstekende reputatie niet alleen wat forelvangsten betreft maar vooral ook door de zeeforel die in grote getale deze beek optrekt om te paaien. Vergunningen zijn te koop bij o.a. de VVV in Kolding.
Konge Å
De Konge Å (van koninklijke bloede...) is een van de weinige beken die samen met de Skjern Å nog wel eens genoemd en vooral geroemd worden door Nederlandse vliegvissers. De Konge Å is een mooie beek die echter vrij gevoelig is voor regenval. Een dag na een flinke regenbui is het peil soms flink gestegen. Dat kan ervoor zorgen dat de oevers meestal vrij nat zijn of zelfs op sommige plekken onderwater staan. Toch is dit een van de betere beken, ook voor grote en vechtlustige vlagzalm. Ook hier geldt de vergunning voor een deel van de beek en is het visrecht voor een aantal andere beken in de buurt (Sneum Å) soms bij de vergunning inbegrepen. Vergunningen zijn onder andere te koop op de camping van Vejen en de camping in Foldingbro.
Vejle Å
 |
De Vejle Å ligt landschappelijk erg mooi. Deze beek heeft een mooi uitgeslepen glooiend dal.Zoals de naam al doet vermoeden mondt deze beek bij Vejle uit in de Vejle Fjord. Deze beek bevat in de buurt van Egtved een aantal mooie stroomversnellingen die met een natte vlieg prima resultaten kunnen geven. Overigens is het dal van Vejle Å ook vanuit historisch en toeristisch perspectief interessant. Vergunningen zijn te verkrijgen bij VVV Vejle en VVV Egtved. Dit laatste is een klein bijkantoor van de VVV Vejle en is alleen in het hoogseizoen open.
Guden Å
De Guden Å ontspringt voor Torring en mondt uiteindelijk uit in Randers fjord. Het eerste stuk tot Voervadsbro is prima vliegviswater met een goed bestand aan vlagzalm en forel. Verder op vanaf Ry wordt het een rustig stromende rivier die door een aantal meren stroomt en daar bevat het water veel witvis. Met de vlieg is hier dan onder andere voorn, baars, snoekbaars en snoek te vangen. Voor de vliegvisser is het stuk vanaf Torring interessanter. Je kunt kamperen of een hut huren bij Breadstrup GudenÅ camping. Hier verkopen ze ook een vergunning voor een stuk van de GudenÅ. Dat stuk begint ongeveer 4 km stroomopwaarts van de camping. Het eerste deel hiervan is fly only In begin juni zie je hier de vlucht van de danica's, de grote meivliegen. Een prachtig gezicht om af en toe een danica te zien verdwijnen. De beste tijd is mei/juni. In juli/augustus kan het wel eens druk worden met kano's. Overigens moeten de kano's voor 18.00 uur van het water zijn vertrokken, waardoor de beek in avond weer het domein van de vliegvisser wordt. Het stuk rivier bij de camping is zonder vergunning te bevissen. Naast forel en vlagzalm zit hier ook snoek. Deze liggen vooral onder de water planten. Voorbij Silkeborg stroomt de GudenÅ rustig door het vlakke landschap, hier zijn wisvis en roofvis in de meerderheid.
Simested Å
Een aantal jaren geleden schreef Paul Blokdijk al dat dit één van zijn favoriete rivieren was in Denemarken. Bij Alestrup is een camping te vinden die voor de vliegvisser een goede uitvalsbasis is. Achter deze camping ligt een rozentuin. Dit is een van de plaatsen waar je een vergunning kunt kopen en er is ook een mooie visstek. Wel is dit een erg moerassige stek. Vanaf begin juli, afhankelijk van het weer etc, is het ook mogelijk hier zeeforel te vangen. Omdat deze beek in Noord-Jutland ligt is dit een mooie plek om onderweg naar Noorwegen even twee dagen rustig aan te doen. Vergunningen (geen dagvergunning, minimaal 2 dagen) zijn onder andere te koop bij de al eerdere genoemde rozentuin en bij het Statiol benzinestation in Alestrup.
Andere mogelijk interessante beken
In zuid en midden Jutland stromen onder andere nog de volgende beken ook die bevisbaar zijn. Hjortvad Å, Omme Å, Fjederholt Å, Vorgod Å, Skjern Å. Vergunningen zijn te koop bij diverse campings, kro's (herbergen) en VVV's. Bij Frederikshavn is de nog een beek waar mooie forel te vangen is. Dit is de Test Å. Vergunningen bij VVV Frederikshavn. Ons advies is gewoon proberen. Neem tijd om het water te leren kennen en verwacht niet dat het 1.2.3 lukt. Over het algemeen zijn de vissen schuw. Probeer met de droge vlieg ook eens stroomafwaarts te vissen i.p.v. stroomopwaarts. Van belang op de ondiepere stukken is dat je 'speelt' met je nimf. Op de diepere stukken is de dead drift een prima methode. Het blijft een prachtig gezicht om een vlagzalm te zien proberen jouw beetverklikker door de bodem heen te krijgen. Wij proberen een elke trip naar Denemarken een of meer; nieuwe beken. Probeer indien mogelijk je vliegen en nimfen uit in een beek die je redelijk kent of die lijkt (biotoop) op een beek die je kent. Een andere tip is een goede kaart te kopen (schaal 1 ; 100000, liever 1 : 50000). Je kunt dan een paar uur besteden aan het zoeken van een aantal mooie goed uitziende plekken. Niks is erger dan een hele dag gevist te hebben op een slecht stuk terwijl 2 km verderop een prachtig stuk ligt!!!!!!!
En Verder?!
 |
Mocht het overdag tegen vallen dan kun je 's avonds wadend in de Oostzee nog eens rustig nadenken over hoe het de volgende keer aan te pakken, terwijl je al meimerend nog kans maakt op een mooie zeeforel.
Vergunningen
In Denemarken moet je een staatsvergunning hebben (Fisketegn). Deze is te koop bij postkantoren, VVV's en in veel gevallen bij campings. Sinds dit jaar is de vergunning ook op internet te verkrijgen. Op deze site http://www.dagkort.dk/kun je ook vergunningen kopen voor rivieren. En uiteraard biedt deze site dus ook mogelijkheid om eens te kijken welke mogelijkheden er zijn in het gebied waar je heen wilt. Kosten van deze staatvergunning waren tot 1 juli 2004 DKr 100 per jaar en dat wordt DKr 125 per jaar. Voor de meeste beken kun je terecht bij campings, Kro's (Herbergen langs de weg), VVV's etc. Voor de meeste beken is een dagvergunning te kopen waarbij de prijzen variëren van Dkr 50 tot Dkr 125. Alleen de Vejen Å heeft alleen jaarvergunningen (kosten Dkr 125 per jaar). Dus omgerekend kost het ongeveer 10 a 15 euro per dag.
Literatuur en internetsites
In diverse bladen, folders en op vele internetsites is informatie te vinden over vliegvis mogelijkheden in de Deense beken. Hier geven we een paar bruikbare sites: